Understanding How IMD Calculates “Normal” Maximum & Minimum Temperatures For Different Stations

The India Meteorological Department (IMD) plays a crucial role in providing climatological benchmarks that help assess daily weather patterns against long-term trends. One such benchmark is the “normal” maximum & minimum temperature for any given city and date.

Many people just like me assume that the “normal” maximum temperature is simply the average of daily maximum for that specific date over a 30-year period. However, the IMD follows a slightly different and probably convenient and structured methodology.

The Methodology

The IMD calculates normal maximum (and minimum) temperatures based on data from a 30-year climatological period — currently 1991 to 2020 — in line with international standards set by the World Meteorological Organization (WMO).

Importantly, the IMD uses blocks of 5-day average window to compute these normal:

• The month is divided into blocks such as 1st–5th, 6th–10th, 11th–15th, and so on.

• For each 5-day block, the maximum temperatures recorded during the corresponding 5-day periods across 30 years are averaged.

• The resulting average value is then assigned to each day within that block.

Thus, the “normal” for April 25 reflects the average maximum temperature from the 21st–25th April window, while April 26 marks the start of a new 5-day window (26th–30th April) — potentially leading to a noticeable shift in the “normal” values.

Real Examples: Sharp Shifts Explained

This methodology can cause a sudden jump in the reported “normal” maximum temperature between two consecutive days. Recent data examples clearly illustrate this phenomenon:

• In Rajkot, the normal maximum temperature for April 25 is 39.9°C, but for April 26, it rises sharply to 41.2°C.

• Similarly, at New Delhi-Safdarjung, the normal maximum temperature on April 25 is 37.7°C, and on April 26, it increases to 39.0°C.

These jumps are not due to abrupt changes in the actual weather but are purely a consequence of transitioning from one climatological window (block) of five days to the next climatological window (block) of five days.

Why Use a 5-Day Window?

Using a 5-day window avoids the need to update the normal temperature daily for all the Stations. This method reduces short-term noise and captures the broader climatological trend of that time of the year. It makes the normal more robust and less sensitive to outliers. The 5-day smoothing method (sometimes even 7-day in other countries) is widely used by meteorological agencies around the world for the same reasons.

Conclusion

Understanding how “normal” temperatures are calculated is essential for interpreting weather reports correctly. What might seem like an unexpected rise in the normal maximum between two dates is, in reality, a designed feature of climatological calculation — reflecting a shift in the historical average of broader, 5-day periods rather than isolated daily values.

The IMD’s methodology ensures that these benchmarks remain consistent, reliable, and scientifically robust — providing the foundation for comparing current weather with long-term climatic patterns.

Acknowledgement: The details of how these Climatological normal maximum and minimum temperature for given Station and date are calculated has been sought from IMD personnel responsible for addressing such weather related queries. If there is any technical inaccuracies please point them so that they can be addressed appropriately.

IMD કેવી રીતે “નોર્મલ” મહત્તમ કે ન્યુનત્તમ તાપમાનની ગણતરી કરે છે?

ભારતીય મૌસમ વિભાગ (IMD) રોજિંદા હવામાન અને ક્લાયમેટ ના પેરામીટર અંગે મૂલ્યંકન કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા બજાવે છે. તે પૈકી એક પેરામીટર છે “નોર્મલ” મહત્તમ કે ન્યુનત્તમ તાપમાન જે વિવિદ્ધ શહેર અને તારીખ માટે ઠરાવેલા હોય છે.

ઘણીવાર મારા સહીત ના લોકો એમ સમજી લે છે કે “નોર્મલ ” મહત્તમ કે ન્યુનત્તમ તાપમાન એ માત્ર એ ચોક્કસ તારીખ માટે 30 વર્ષોની દૈનિક મહત્તમ કે ન્યુનત્તમ તાપમાન ની સરેરાશ હોય છે. પરંતુ IMD થોડી જુદી અને નવીનત્તમ પદ્ધતિનું પાલન કરે છે.

પદ્ધતિ
IMD 30 વર્ષોના માપ (1991-2020) આધારિત નોર્મલ મહત્તમ (અને ન્યુનત્તમ ) તાપમાનની ગણતરી કરે છે — આ રીતે તે વિશ્વ મૌસમી સંગઠન (WMO) દ્વારા નક્કી કરેલા આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણોને અનુરૂપ છે.

મહત્વપૂર્ણ રીતે, IMD 5-દિવસના સરેરાશ વિંડો નો ઉપયોગ કરે છે:

મહિનો 5-દિવસના બ્લોક્સમાં વહેંચાય છે જેમ કે 1-5, 6-10, 11-15 અને તેથી આગળ.

દરેક 5-દિવસના બ્લોક માટે, તે સેટ 30 વર્ષોમાં દરેક વર્ષના એ 5 દિવસ માટે નોંધાયેલા મહત્તમ તાપમાનોના સરેરાશનો ઉપયોગ કરે છે.

આ સરેરાશ તાપમાન તે 5-દિવસ બ્લોકના દરેક દિવસ માટે લાગુ કરવામાં આવે છે.

તેથી, 25 એપ્રિલ માટેની “નોર્મલ” મહત્તમ તાપમાન એ 21-25 એપ્રિલના વિંડો માટેના 30 વર્ષોના સરેરાશ પર આધાર રાખે છે, જ્યારે 26 એપ્રિલ નવી 5-દિવસની વિંડોમાં પ્રવેશ કરે છે (26-30 એપ્રિલ) — જેનું પરિણામ “નોર્મલ” તાપમાનમાં નોંધપાત્ર ફેરફાર તરીકે દેખાય છે.

વાસ્તવિક ઉદાહરણો: થોડીક બદલાવને સમજાવટ
આ પદ્ધતિથી 2 સતત દિવસોમાં “નોર્મલ” મહત્તમ તાપમાનમાં ટૂંકા સમયમાં એક અચાનક ઝંપ આવી શકે છે. તાજા આંકડાઓ સ્પષ્ટપણે આ પરિપ્રેક્ષ્યને દર્શાવે છે:

રાજકોટમાં, 25 એપ્રિલ માટેનું “નોર્મલ” મહત્તમ તાપમાન 39.9°C છે, પરંતુ 26 એપ્રિલ માટે તે છલાંગ મારીને 41.2°C થાય છે.

તે જ રીતે, દિલ્હી-સફદરજંગમાં 25 એપ્રિલ માટેનું “નોર્મલ” મહત્તમ તાપમાન 37.7°C છે, અને 26 એપ્રિલ માટે તે વધીને 39.0°C થઈ જાય છે.

આ ફેરફાર એ વાતનો સત્તાવાર દર્શાવ છે કે આ ઝંપ તે માત્ર ક્લાયમેટોલોજિકલ વિંડોને બદલી તે પદ્ધતિના પરિપ્રેક્ષ્યનો પરિણામ છે.

5-દિવસના વિંડોનો ઉપયોગ કરવાથી દરેક સ્ટેશન માટે રોજિંદું સામાન્ય તાપમાન અપડેટ કરવાની જરૂરિયાત ટળે છે. આ પદ્ધતિ ટૂંકા ગાળાના અવાજ (વૈવિધ્ય)ને ઘટાડે છે અને વર્ષના તે સમયના વિસ્તૃત હવામાન વૃતિ (ક્લાયમેટોલોજિકલ ટ્રેન્ડ)ને વધારે સારી રીતે પકડે છે. તે સામાન્ય તાપમાનને વધુ મજબૂત (Robust) અને અનિયમિત મૂલ્યોથી (Outliers) ઓછું અસરિત બનાવે છે. 5-દિવસની સરેરાશ (સ્મૂધિંગ) પદ્ધતિ — અને કેટલાક દેશોમાં 7-દિવસની પણ — દુનિયાભરના અનેક હવામાન એજન્સીઓ દ્વારા આવા જ કારણોસર વ્યાપક રીતે ઉપયોગમાં લેવાય છે.

નિષ્કર્ષ
“નોર્મલ” તાપમાનની ગણતરી કેવી રીતે કરવામાં આવે છે તે સમજવું હવામાનની યોગ્ય રીતે સમજણ માટે મહત્વપૂર્ણ છે. જયારે નોર્મલ તાપમાન માં ફેર ફાર થાય છે ત્યારે કોઈ ભૂલ નથી પણ પરંતુ પદ્ધતિની રચના છે — જે તે ક્લાયમેટોલોજિકલ 5-દિવસિય બ્લોક માંથી એક નવા ક્લાયમેટોલોજિકલ 5-દિવસીય બલોકમાં પરિવર્તનને દર્શાવે છે.

IMD ની પદ્ધતિ એ ખાતરી કરે છે કે આ ધોરણો વિશ્વસનીય, ગુણવત્તાવાળા અને વૈજ્ઞાનિક રીતે મજબૂત રહે છે — જે વર્તમાન હવામાનને લાંબા ગાળાની ઍલિમેન્ટ સાથે સરખાવાની પૃષ્ઠભૂમિ પૂરી પાડે છે.

આભાર સ્વીકારો:
કોઈ નિશ્ચિત સ્ટેશન અને તારીખ માટેના આ હવામાનગતિશાસ્ત્રીય સામાન્ય મહત્તમ અને લઘુત્તમ તાપમાનો કેવી રીતે ગણવામાં આવે છે તે અંગેની વિગતો માટે IMDના સંબંધિત હવામાન સંબંધિત પ્રશ્નોના જવાબદારી ધરાવતા કર્મચારીનો સહારો લેવાયો છે. જો કોઈ તકનીકી ભૂલો હોય તો કૃપા કરીને તેને દર્શાવશો જેથી યોગ્ય રીતે સુધારો કરી શકાય.

• • • • Caution: Please refer/rely on IMD/RSMC Bulletins/Advisories for Storms & Weather related matter.સાવચેતી: સ્ટોર્મ કે હવામાન અંગે ની માહિતી માટે ભારતીય હવામાન ખાતા/ગવર્મેન્ટ ના બુલેટીન/સુચના પર નિર્ભર રહેવું.Read Comment Policy – કમેન્ટ માટે માર્ગદર્શન વાંચોHow To Upload Profile Picture For WordPress – વર્ડપ્રેસ માં પ્રોફાઈલ પિક્ચર કેમ રાખવું Forecast In Akila Daily Dated 24th April 2025 Forecast In Sanj Samachar Daily Dated 24th April 2025